İZMİR – İzmir’in Karşıyaka ve Bayraklı ilçeleri ortasında bulunan Yamanlar Dağı’nda, Karatepe mevkiindeki ormanlık alanda 16 Ağustos’ta çıkan yangın üç gün sonra denetim altına alınabildi. 16 konutun yandığı, 87 konutun boşaltıldığı, 45 iş yerinin ise tahliye edildiği yangında, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın açıklamalarına nazaran toplamda bin 600 hektar alan ziyan gördü. Ziyan gören alanlar ortasında doğal hoşlukları ile bilinen Yamanlar Dağı Tabiat Parkı, Karagöl, Seyirtepe üzere yeşil alanlarda bulunuyordu.
Bakan İbrahim Yumaklı, yangının çıkış nedeninin piknikçiler olduğunu açıkladı. Fakat uzmanlara nazaran kent genelinde yangınların çıkış nedeni münferit olaylarla açıklanabilecek formda kolay değil. Kent Stratejileri Uzmanı Ali İstek Avcan, kentin ormanlara yanlışsız genişlemesinin de yangınlarda rolü olduğuna dikkat çekti.
‘YANGINLARIN ORTAYA ÇIKMASINI KOLAYLAŞTIRABİLECEK ŞEYLER YAPIYORUZ’
Her yangında olduğu üzere son süreçteki yangınların da çıkış nedenleri konusunda “muhtelif nedenler” açıklandığını belirten Avcan, “Bunlar alışageldiğimiz, devamlı her yangında bizlere söylenen nedenler. Piknikçiler, ormana şişe atanlar, anız yakanlar ve gibisi. 2019 yangınları sonrası bunlara bir de ‘terör’ eklenmişti. Bunlara ek olarak da son vakitlerde moda bir tabir olan ‘iklim değişikliği’ yangının mazeretleri ortasında yerini aldı. Kendimizi bu halde rahatlatıyoruz. Lakin gözden kaçan bir şey var. Bizler bu cins yangınlara yataklık yapabilecek, yangınların ortaya çıkmasını kolaylaştırabilecek şeyler yapıyoruz” dedi.
‘ORMANLA BU KADAR İÇ İÇE OLMAK HAKİKAT DEĞİL’
Kendisinin de Karşıyaka’da yaşadığını ve yanan bölgeyi çok âlâ bildiğini lisana getiren Avcan, “Kişisel olarak tabiat yürüyüşleri yaptığım bir bölgeydi. O bölgeyi düzgün biliyorum ve izliyorum. Uzunca bir müddettir orman alanı sistemli bir formda daraltılıyordu. Bunun karşılığında ise yerleşim alanları artıyor. Örneğin Karşıyaka Belediyesi ormanın göbeğine güneş gücü tarlası kuruyor. İzmir zelzelesi sonrasında inşa edilen konutlar Şehir Hastanesi üstündeki ormanlık alana yapılıyor. Yeni yeni bloklar ve lüks siteler yapıldı. Bunlar ormanı kemiren ögeler. Ormanın içerisinde şu an 5 adet RES var. Ek olarak 7 RES imaline da müsaadeler verilmiş durumda. Ormana hakikat bir genişleme, yeni yerleşim alanları yaratma gayreti var. Orman içinde çiftlikler, villalar, yollar var. Bütün bunlar yangın riskini artıran olgular. Evvel bunun farkında olmak gerekiyor. Ormanla bu kadar iç içe olmak bana yanlışsız gelmiyor” diye konuştu.
‘DOĞAYI YOK ETMEK, YANGINA YATAKLIK ETMEKTİR’
Köylerin 2012’de çıkarılan kanunla “mahalle” olduğunu ve oralardaki tarlaların da “arsa” haline dönüştüğünü tabir eden Avcan, “Bunun da tesiri var. Orman köylerini köy olmaktan çıkarıp orayı yerleşime açan, meraları kullanıma açan uygulamalar el birliğiyle devam ediyor. Doğayı yok etmek de yangına yataklık etmektir diye düşünüyorum” dedi. Yangınların siyasi ayağına da dikkat çeken Avcan, şöyle devam etti;
“Siyasi de bir cürüm olduğunu düşünüyorum. Rant devşirmeye dayalı bir anlayış var. O rant hangi cephede olursa olsun güç sahiplerinin etraflarına dağıttıkları bir rant. Yalnızca iklim değişikliği, cam şişe, anız yakana işi yüklemek sorumluluğu ortadan kaldırıyor. Çok daha geniş bir çerçeveden bakmak gerektiğini düşünüyorum. İzmir’deki ormanlık alanların azalması, ranta açılması, bu işte kimlerin iştiraki olduğuna bakmak gerekiyor. İş siyasi boyutta ele alınmadığı sürece bunun tahlili yok. Öncelikle tabiata beşere ve tabiattaki canlılara saygılı olabilmek gerekiyor. Tabiatın ortasına villa kondurmak, elektrik çizgisi çekmek, rant yaratmak tabiatın ticarileşmesi manasına geliyor”
‘ORMANA KENDİNİ YENİLEMESİ İÇİN VAKİT VERMEK GEREKİYOR’
Son olarak yanan alanlarda yapılması gereken çalışmalara da değinen Avcan, “Ekosistem diye baktığımız ormanların kendini onarma güçleri var. Orayı dozerlerle düzleyip ve teraslar yaratıp yeni fidanlar dikmek, bilhassa bunu çabucak yapmak bana yanlış geliyor. Ormana biraz kendini yenileyecek bir vakit vermek gerekiyor. Bunun da en az bir yıl olması gerektiği söyleniyor. Ağaçlar yandı, bitki örtüsü yandı fakat toprağın altında olan tohumlar var. ‘Fidan dağıtıyorum’ biçiminde birilerine ekmek kapısı yaratacak haldeki işler yerine biraz beklemek ve arazinin kendi istikrarını yakalamasına fırsat vermek gerekir diye düşünüyorum. Birileri fidan satsın, birileri iş makinaları kiralasın formunda yaklaşmamak gerekiyor” sözlerini kullandı.