Namık Durukan, Çiğdem Yılmaz, Hakan Akgün, Yavuz Özden – Düzce-Gölyaka – Marmara ve İç Anadolu bölgelerinde oturan vatandaşlar, dün güne Düzce merkezli sarsıntıyla uyandı. AFET ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı, (AFAD), saat 04.08’de olan zelzelenin merkez üssünü Gölyaka ilçesinin Kemeryani köyü, büyüklüğünü ise 5.9 olarak açıkladı. Yerin 6.81 kilometre derinliğinde olan sarsıntı, Düzce’nin yanı sıra Bursa, Sakarya, Yalova, Bolu, Kocaeli, Zonguldak, Bartın, Ankara, Eskişehir, Kütahya, İstanbul, Tekirdağ ve Edirne’de hissedildi.
Birçok vilayette vatandaşlar, sarsıntıyla birlikte yataklarından fırlayıp, panik içinde sokaklara çıkarken sarsıntının merkez üssü Düzce’de büyük çaplı hasar oluşmaması yüreklere su serpti.
Dış cephesi dağıldı
Ağustos ve Kasım 1999 sarsıntılarına direnen ve en ufak çatlak oluşmayan Gölyaka ilçesi Kültür Mahallesi’ndeki iki katlı binanın da ortalarında olduğu birtakım binalarda çatlaklar oluşurken, meskenlerde ve iş yerlerinde daha çok sarsıntının şiddetine bağlı devrilmeler nedeniyle hasar meydana geldi.
Bazı köylerde de binalarda çatlama ve hayvan barınaklarında çökme ihbarları yapıldı. Düzce’deki Adliye binası dışındaki resmi binalar da zelzeleden yüz akıyla çıktı. Adliye binasındaki hasar da dış cephenin dağılmasıyla sonlu kaldı.
2 meyyit 93 yaralı
Depremde paniğe bağlı iki can kaybı yaşandı. Düzce Çay Mahallesi’nde oturan Sevim Çengel (63), zelzele anındaki panik ve endişeyle kalp krizi geçirerek, 48 yaşındaki Hikmet Çelebi’nin ise meskenden çıkarken düşerek başını çarpması nedeniyle beyin kanaması sonucu öldüğü bildirildi.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, sosyal medyadan yaptığı açıklamada, “Düzce Gölyaka merkezli sarsıntıda yaralı sayımız 93. Düzce’de biri ağır 37 yaralı; İstanbul’da iki, Bolu’da 14, Zonguldak’ta 10, Sakarya’da 26, Bursa’da dört yaralı var. Hastanelerimizde hala 17 kişinin tedavisi devam ediyor” sözlerini kullandı.
Sabaha karşı yaşanan zelzele sonrası kendini dışarı atan halk ateşler yakarak ısınmaya çalıştı. Kent merkezi ve Gölyaka ilçesinde yakılan ateş nedeniyle yüzlerce noktadan dumanlar yükseldi. AFAD ve Kızılay grupları, halka battaniye dağıttı.
‘Hasarlı binalardan uzak durun’
AFAD Zelzele ve Risk Azaltma Genel Müdürü Orhan Tatar artçı sarsıntılara işaret ederek vatandaşlardan hasarlı ya da çatlak binalardan uzak durmalarını istedi. 12 Kasım 1999 zelzelesinde yüzey kırığı kırılmayan 5-6 kilometre bir sınır olduğunu belirten Tatar, “Sismik bir boşluk olarak duruyordu ve bu bölge yeni bir zelzele oluşturabilirdi. Bugünkü sarsıntı ile bu sınır kırılmış oldu” dedi.
Dört kattan yüksek bina yapılmadı, yıkım olmadı
ÇİĞDEM YILMAZ – Düzce’de evvelki gece saat 04.08’te meydana gelen 5.9 şiddetindeki sarsıntı büyük panik yarattı. 17 Ağustos ve 12 Kasım sarsıntılarını ağır bir bilançoyla kapatan Düzce, bu zelzelelerin akabinde aldığı tedbirlerle rastgele bir yıkım olmadan dünkü zelzelesi atlattı. Bölge halkı, binaların yenilenmesi nedeniyle yıkım olmadığını belirterek, “Bugün burada çok can kaybının yaşanmadıysa binaların Sarsıntı Yönetmeliği’ne nazaran yapılmasından” dedi. İnşaat Mühendisleri Odası Sakarya Şubesi Düzce Temsilcisi Ayşe Emiroğlu da “Yapılarımız 1999 yılı öncesine nazaran daha inançlı inşa edildi lakin kontrolde eksiklikler hala mevcut” diye konuştu.
Üç sarsıntı gördü
Depremin merkez üssü Düzce Gölyaka’da en fazla hasar dört katlı Aktürk Apartmanı’nda görüldü. Binanın dışında gözle görülür çatlaklar olduğu dikkat çekerken içinde de önemli hasar oluştu. 1992 yılında yapılan bina 17 Ağustos 1999 ve 12 Kasım 1999 zelzelesinde hasar görmedi. Binanın sahibi Ramazan Aktürk (50), binada üç ailenin ve toplamda 11 kişinin yaşadığını belirterek, şunları söyledi:
“Bina üç sarsıntı gördü. Üçüncü sarsıntıya artık dayanamadı. Sarsıntı o kadar şiddetliydi ki, beni bir duvardan başka duvara savurdu. Allah’a şükür, kimseye bir şey olmadı.”
Dört kat sınırı
Gölyaka Kız Konuk Evi’nin sahibi Meryem Şentürk (50) ise “Biz zelzelesi daha evvel gördük, biliyoruz lakin konuk konutundaki kızlarım daha çok küçük. 50 kız kalıyor ve geldiğimde hepsi panik halinde ağlıyorlardı. Bu bizim yaşadığım üçüncü sarsıntı, ucuz atlattık. Bunun sebebi de zelzele sonrası yapılan binalar, sarsıntıdan sonra dört kattan fazlası yapılmadı” dedi.
‘Ciddi bir eza olmayacağından emindim’
ÇİĞDEM YILMAZ Düzce / Zelzeleye uykusunda yakalandığını söyleyen Düzce Belediye Başkanı Faruk Özlü, şunları aktardı: “Şiddetli bir gürültü ve sarsıntıyla uyandım, sarsıntı olduğunu çabucak anladım ama elektrikler kesik olduğu için ortam karanlıktı, zelzelenin bitmesini bekledim. Depremde önemli bir ıstırabın yaşanmayacağından emindim. Zira Düzce’nin konut stoğu yüzde 80 oranında yeni ve 1999 sarsıntısından sonra yapılmıştır. Belediye olarak ruhsat verirken, inşaatlara müsaade verirken zelzele yönetmeliklerini uyguluyoruz. İkinci teminat ise 2019 yılında misyona geldim ve Düzce’de yüksek yapılara müsaade vermiyoruz. Yerle birlikte azamî dört kat. Yatay mimari temel alan bir politikayı takip ediyoruz ve yeniden Düzce Belediyesi olarak sarsıntı yönetmeliklerini harfiyen uyguluyoruz. 1999 zelzelesinden sonra kentsel dönüşüm olmasaydı şu an burada büyük bir kaos vardı. Meyyit ve yaralı sayısı çok fazla olurdu. Sağlam yapılaşmanın, sağlam konutlaşmanın hoş bir örneğidir Düzce.”
‘Elektrik kesintileri planlı’
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve AFAD Başkanlığı Uyum Merkezi sarsıntının birinci anından itibaren çalışmaları koordine etmek için çalışmalara başladı. Soylu daha sonra yetkililerle birlikte gece zelzelenin merkez üssü olan Düzce’nin Gölyaka ilçesine geldi.
Soylu, “Bir elektrik kesintisi var, bunların değerli bir kısmı denetimli kesintiler, mahalle mahalle, yavaş yavaş denetimli bir biçimde veriliyor. Daha sonra elektrikle ilgili de rastgele bir kesinti kelam konusu olmayacak. Tabi ki hem doğal gaz olsun hem kaçaklar olsun, birtakım fabrikalar var, bunlarla ilgili makul dönemlerde elektrik verilmesi kelam konusu” diye konuştu.
Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Muharrem Kasapoğlu da bakanlık yurtlarını ziyaret ederek incelemelerde bulundu. İçişleri Bakanı Soylu ve Gençlik ve Spor Bakanı Kasapoğlu, akşam saatlerinde depremzedeler için kurulan çadır kenti de ziyaret etti.
Vatandaşlar o anları anlattı
‘Kendimizi sıkıntı dışarı attık’
Depreme uykuda yakalandıklarını belirten Gülfer Zirve, “Çok şiddetli sarsıldık. Kendimizi sıkıntı dışarı attık. 17 Ağustos’ta yaşadığımız sarsıntının birebirini yaşadık. Tıpkı şiddette bir sarsıntıydı. Konuta giremiyoruz. Elektrikler kesildiği için telefon ışığı ile dışarı çıkabildik” dedi.
Bolu Kaynaşlı’dan Gölyaka’ya konuk geldiklerini belirten Yunus Emre ve Süleyman Kurt kardeşler, çok bir sarsıntı ile uykudan uyandıklarını belirterek, “Elektrikler kesilince panik yaptık. Konuttaki dolap ve eşyalar üzerimize devrildi. Dolabın altında kalmaktan son anda kurtulduk” diye konuştular.
Market işleten Fatih Gülbinaslı ise, rafların devrildiğini ve eserlerinin ziyan gördüğünü tabir ederken “Koltukta TV seyrederken uyumuşum. Birden sert sarsıntı oldu. Panik yaşadık. Evvel çocuklara koştuk. onları alıp kendimizi dışarı attık. Marketimdeki rafların devrildi. Yağ bidonları patladı. Ziyan ziyan var fakat canımı kurtardığımıza şükrediyoruz” dedi.
Yasin Koz isimli personel ise eşi ve iki yaşındaki Lilya ile Belediye binası ve Cedidiye Camii’nin bulunduğu kent meydanında AFAD’ın verdiği battaniyeye sarılarak sabahı ettiklerini, büyük çatlaklar oluşması nedeniyle konuta girmeye çekindiklerini söyledi.
180 artçı
AFAD’dan yapılan açıklamada, saat 00.30 prestijiyle bölgede en büyüğü 4.3 olmak üzere, toplamda 180 artçı zelzele meydana
geldiği belirtildi.
5 bina ağır hasarlı
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, hızlı bir hasar tespiti yapıldığını belirterek “321 binamızda hasar tespiti yaptık. 5 binamız ağır hasarlı. Yurtlarımızda rastgele bir hasar yok. Binalarda hasar tespiti yapıldıktan sonra binalara girilebilir” dedi. Sarsıntıda meskenleri ziyan gören şahısların çarçabuk müracaat edebilmesi için kent meydanına da AFAD tarafından hasar tespit çadırları kuruldu.
Vergi ödemeleri 1 ay ertelendi
Hazine ve Maliye Bakanlığı, Düzce’de faaliyet gösteren mükelleflerin Kasım ayının sonuna kadar vermeleri gereken beyanname ve bildirimlerin verilme mühletleri ile bu beyannameler üzerine tahakkuk edecek vergilerin ödeme sürelerinin 1 ay ertelendiğini duyurdu.
Adliye binasında hummalı çalışma
Düzce Adliyesi ana giriş kapısının bulunduğu cephedeki granit kaplamalar bloklar halinde yere düştü. Etrafında güvenlik tedbirlerinin alındığı binada, takımlar paklık çalışmalarına devam ediyor. Adliyenin en kısa müddette hizmete başlaması planlanıyor.
Eğitime sarsıntı engeli
Deprem nedeniyle Düzce, Bolu ve Sakarya’da vilayet genelinde, Zonguldak’ta da Ereğli, Alaplı ilçelerinde tüm eğitim kurumlarında dün eğitim öğretime orta verildi. Düzce Valisi Cevdet Atay, gece saatlerinde yaptığı açıklamada da il genelinde eğitim öğretime bugün ve yarın da orta verildiğini duyurdu. Ayrıyeten Düzce Üniversitesi’nde 23 Kasım-4 Aralık tarihlerinde eğitim yapılmayacağı duyuruldu. Vize imtihanlarının ise bir hafta ileri alınarak 5-11 Aralık tarihinde yapılacağı açıklandı. Bolu Abant İzzet Baysal ve Sakarya üniversitelerinde de vize imtihanları ertelendi. l EĞİTİM SERVİSİ