Hukukçu Figen Çalıkuşu, Danıştay 10. Dairesi’nin, Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesine dair Cumhurbaşkanı kararının oyçokluğuyla onanmasına ait, “Çok tehlikeli bir sürecin kapısını araladılar. Öylesine bir keyfilik, NATO’dan, Avrupa Kurulu’ndan, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nden de çıkabilir. Böylesine bir keyfilik olabilir mi?” dedi.
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesini “hukuka uygun” buldu. Oy çokluğuyla onaylanan kararın akabinde Türkiye, mukaveleden resmen çıkmış oldu. Danıştay’ın vermiş olduğu karar, toplumun birçok kısmından reaksiyon görürken birçok hukukçu da kararın hukuka ve anayasaya karşıt olduğunu belirtti.
Flash TV’de Begümhan Aydoğan‘ın sunduğu Haberdar programına konuk olan Çalıkuşu da karara yönelik açıklamalarda bulundu. Danıştay’ın kararına dava açanlardan birinin de kendisi olduğunu hatırlatan Çalıkuşu, “O kararı hatırlatmak isterim. 5 kişilik dairenin, 3 üyesiyle biz bu türlü, çok tehlikeli bir sürece kapı açacak bir kararla karşı karşıya kaldık. O 3 üye, çok tehlikeli bir karar verdi” diye konuştu.
Çalıkuşu, üç üyeden bir adedinin de bayan Danıştay üyesi olduğunu vurguladı ve kelamlarını şu formda sürdürdü: “Önceki devirlerde İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nde 1. Hukuk Müşaviri idi. Cumhurbaşkanı kararıyla Danıştay’a seçilmiş bir hanımefendi. O karara baktığınız vakit hiçbir haklı münasebet görememiştim. Yani neden biz İstanbul Sözleşmesi’nden çıktık? Bunun izahı katiyetle yok kararda. Tabi karşı tarafında bu istikamette verdiği önemli bir argüman da yok. Münasebet de yok.
“Hukuka muhalif bir şey üzerine tartışmak çok manalı değil”
Tabi türel bir yorum yapmak da çok güç, yapamayız. Artık biliyoruz ki hukuka ters bu, hukuka muhalif bir şey üzerine tartışmak çok manalı değil lakin hayatımızın bir modülü haline gelmiş olan bir mafya sinemasının içerisindeyiz güya. Sanki bu mafya sinemasında ‘yürütme ve yasamaya çöker mi?’ üzere bir soru geliyor aklıma. Neden derseniz, Cumhurbaşkanı’nın vazifesi, yürütme yetkisidir. Yasama yetkisi kime aittir? Bizlerin oylarıyla gönderdiği, vergileriyle maaşlarını ödediği, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ndeki vekillere aittir. Bu vekiller yasama yetkisini nasıl kullanırlar? Kanun yaparak kullanırlar. Artık İstanbul Mukavelesi bir Avrupa Kurulu Mukavelesi, milletlerarası bir kontrat ve bizim bir anayasamız var. Bu Anayasa’mızın 90. Unsuru çok net. “TBMM’de kabul ile memleketler arası mukaveleler iç hukuk kararı haline getirilir”. Yani ne olur? Kanun haline getirilir. Biz İstanbul Mukavelesi diye bahsediyoruz ancak bu bir kanun artık. 6251 sayılı kanunla kabul edilmiş bir kontrat ile karşı karşıyayız.
“Bu altımızdaki tabanın kayması üzere bir şey”
Uluslararası mukavelelerle ile 90. Hususta şu da yazılıdır. “Bu halde iç hukuk kararı haline gelmiş olan memleketler arası mukaveleler için Anayasa Mahkemesi’ne iptal davası bile açılamaz”. Yani böylesine sıkı sıkıya kurallar altına alınmış, Anayasa buyruğu niteliğindeki bir durumun, bu türlü keyfi olarak 5 şahıstan 3’ünün, hele ki bir adedinin bayan olduğu yargıçlar tarafından yok sayıldığını görüyoruz. Gerçekten bu altımızdaki yerin kayması üzere bir şey. Anayasa kaç sefer bu sarsıntıyla çatırdadı, yıkıldı yok sayıldı!”
Çalıkuşu, Aydoğan’ın “Danıştay kararı ile birlikte, Montrö’den de çıkılabilir mi? Cumhurbaşkanı bir imzayla memleketler arası bir mukaveleden Türkiye’yi çekti resmen, Danıştay da onayladı. Pekala bu türlü bir durumun tehlikesi var mı önü açıldı mı?” sorusu üzerine, “Söze başlarken dedim ya çok tehlikeli bir sürecin kapısını araladılar diye. Öylesine bir keyfilik, NATO’dan çıkabilir, Avrupa Kurulu’ndan çıkabilir, Avrupa İnsan Hakları Mukavelesi bunların hepsinden çıkabilir. Böylesine bir keyfilik olabilir mi? Hiçbir ülkede bu tartışılmaz” şeklinde konuştu.
Sözleşmeden, Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle çıkıldı
Türkiye, “İstanbul Sözleşmesi” ismiyle anılan “Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Uğraşa Ait Avrupa Kurulu Sözleşmesi”nden 20 Mart 2021 günü Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle çıktı. Karar bilhassa bayan örgütleri tarafından protesto edilirken, kararın iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle çok sayıda dava açıldı.
Danıştay 10. Dairesi, açılan davalarda yürütmenin durdurulması istemlerini reddetti. Bunun üzerine davacılar kararı temyiz etti. Danıştay İdari Dava Daireleri Şurası’na taşınan belgede son karar verildi ve temyiz itirazlarının reddine karar verildi. Böylelikle, Türkiye İstanbul Sözleşmesi’nden resmen ayrılmış oldu. Kararın münasebeti önümüzdeki günlerde açıklanacak.
TIKLAYIN I Danıştay hukuka uygun buldu; Türkiye resmen İstanbul Sözleşmesi’nden çıktı!